Ongedierte deel 1: blad- en schildluizen
Wellicht heb je er wel eens van gehoord, of misschien heb je ze wel eens gezien: de blad- en schildluizen. Dit zijn die nare kleine beestjes die je planten niet waarderen. Wat doe je wanneer je ze ziet? Hoe herken en bestrijd je ze? Wij hebben de antwoorden op deze vragen op een rijtje gezet voor je. Zodat jij straks weet wat te doen bij ongewenst bezoek.
Inhoudsopgave
Bladluis: verspreding
Verspreiding door: vliegen, tocht en kruisbesmetting
Bladluis: herken je zo
Deze zes potige bezoeker zuigt de voedingsstoffen uit je plant. Je zult hem het vaakst vinden op de jonge bladeren omdat daar de meeste voedingsstoffen van de plant heengaan. Een soort van buffet voor de bladluis dus.
De bladluis die het meest voorkomt is groen van kleur. Maar er zijn ook gele, zwarte, rood/roze, bruine en witte bladluizen. Ondanks dat alle soorten er net iets anders uitzien, hebben ze allemaal wel dezelfde achterkant. Elke luis heeft namelijk aan de achterkant twee buisvormige organen waarmee zij honingdauw afscheiden. Honingdauw ziet en voelt als een viezig kleverig goedje op het blad. Door de twee buisvormige organen zijn ze gelukkig voor ons niet lastig te herkennen in combinatie met de plakkerige substantie dat ze achter laten. Daarnaast zijn alle bladluizen ovaalvormig en hebben een week lichaam.
Bladluis: besmetting en schade
Bladluizen besmetten de plant vaak met diverse virussen. Het ligt aan het soort virus wat je aan de plant zal zien. Geelgroen en gele bladeren betekenen Chlorosis. Maar planten kunnen ook uitdrogen of minder goed groeien. Wanneer de luis de plant besmet met een dodelijk virus, dan heet dat Necrosis. Delen van de plant zullen donker worden en verwelken.
De luis kan ook zorgen voor honingdauw, waardoor er diverse schimmels (bijvoorbeeld roetdauw) bijkomen die de plant nog verder aantasten. Kortom, de schade van de bladluis varieert erg. Bekijk je planten daarom regelmatig van verschillende kanten.
Bladluis: weg ermee!
De bladluizen zijn op verschillende manieren te bestrijden en gelukkig vrij makkelijk weg te krijgen. Wanneer je het biologisch wil bestrijden, dan kan dit met larven van de gaasvlieg, galmus of van het lieveheersbeestje. Maar ook chemische bestrijdingsmiddelen zullen effectief zijn tegen deze bladzitters.
Ten slotte zijn er nog een aantal huis-, tuin-, en keuken-middelen die je in kan zetten. Koud water is daar één van. Spoel de luizen weg met koud water en herhaal dat een aantal keer zodat ze niet terug willen komen. Ook kun je een mengsel maken van water en spiritus: spuit de planten in met een mengsel van ongeveer 20 ml spiritus, 20 ml groene zeep/afwasmiddel en 1 liter water. Let erop dat wanneer je geen biologisch afbreekbaar afwasmiddel gebruikt, dit schadelijk kan zijn voor je plant.
Voor de bladluis zijn er naast deze twee huis-, tuin-, en keuken-methodes nog tig andere om uit te proberen; dus mocht je niet alles in huis hebben voor deze methodes, dan kun je online nog meer vinden.
Schildluis: verspreiding door
Verspreiding door: insecten, vogels, huisdieren, wind en kleding
Schildluis: herken je zo
Een schildluis heeft, zoals het woord al zegt, een schild. Dit schild is hard, maar zit niet vast aan de luis; het kan daarom ook gescheiden worden van zijn lichaam. Wanneer je deze plant-onvriendelijke bezoeker tegenkomt, zal je hoogstwaarschijnlijk enkel zijn schild zien. De kleur van het schild is licht tot donkerbruin.
De schildluis zit graag samen met andere luizen onderop een blad en/of op de stam van je plant. Daarnaast kun je ze tegenkomen in verschillende groottes, kleuren en vormen. Zo zijn er ovale, ronde en langgerekte schildluizen. De poppen van de schildluis lijken overigens op wolluis, dus let op dat je ze niet door elkaar haalt.
Schildluis: besmetting en schade
De schildluis voedt zichzelf met het sap van je plant. Ze prikken in het plantenweefsel en zuigen zo het leven uit je plant. Je zal hierdoor gele of bruine plekken gaan zien en je plant zal minder groeien. Wanneer er niks gedaan wordt aan deze kleine schildmakers, dan zal je plant afsterven. Goed uitkijken dus!
Schildluis: weg ermee!
Er zijn verschillende manieren om je schildluis weg te krijgen. De Rhyzobius lophanthae is een klein lieveheersbeestje dat zich voedt met schaalinsecten, waaronder de schildluis dus!
Ook kun je chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken. Aangezien een plaag schildluizen lastig weg te krijgen is, raden we dit aan. Mocht je dit niet in huis hebben en je direct je plaag willen bestrijden, dan kun je altijd een huis-, tuin-, en keuken-middeltje gebruiken. Gebruik hiervoor olijfolie en een wattenstaafje. Tip de luis hiermee aan en de luis zal stikken doordat de adembuizen worden afgesloten. Pas wel op, want je wilt niet dat er eitjes vrijkomen.
Voorkomen is beter dan genezen
Controleer je planten regelmatig op ongewenste bezoekers. Een handig moment kan bijvoorbeeld tijdens het watergeven zijn. Kijk hierbij dan op en onder het blad en langs de steel. Een goed hulpmiddel hiervoor is een loep of een zaklamp zodat je de beestjes beter kan spotten.
